Academie Werkend Leren is opgezet door Chhetri Ober en Paul van Deursen. Dit hebben zij gedaan vanuit een grote passie voor onderwijs en de drive om een steentje bij te dragen aan maatschappelijke problemen. Waar die passie en drive vandaan komen, lees je in dit interview.
Wat trekt jullie zo aan in het onderwijs?
Chhetri: ‘Je kunt vanuit onderwijs echt iets betekenen voor de maatschappij, je bereidt mensen namelijk voor op dat ze als burger kunnen functioneren. Ook heeft het onderwerp ‘leren’ me altijd enorm geboeid en dan vooral hoe je dit optimaal kunt beïnvloeden.’
Paul: ‘Ik geloof ontzettend in het belang van onderwijs, omdat het een positieve bijdrage kan leveren aan een groot aantal maatschappelijke problemen. Daarnaast heb ik psychologie gestudeerd en merkte ik al snel dat ik onderwijspsychologie interessant vond. Ik hou me dus graag bezig met het leren van de mens.’
Wat is jullie motivatie om het verschil te willen maken in het onderwijs?
Chhetri: ‘Zowel op het hbo als op de universiteit zag ik dat medestudenten uitvielen en gedemotiveerd raakten. En dat terwijl ik ervan overtuigd ben dat studenten in de kern wel gemotiveerd zijn als zij aan een studie beginnen. Dat vond en vind ik frustrerend. Zeker als je bedenkt dat er veel kennis beschikbaar is over hoe het onderwijs aantrekkelijker ingericht kan worden voor studenten.
Als je er vanaf een afstand naar kijkt, is het niet zo complex om het te veranderen. Het wordt alleen complex gemaakt in organisaties door allerlei regels. Veel wordt gedaan vanuit de gedachte: zo doen we het altijd al. Als je bijvoorbeeld de vraag stelt waarom een opleiding 4 jaar duurt, gaat het al snel over dingen als begrotingen, studiepunten en wet- en regelgeving, maar er wordt te weinig gekeken naar hoe de mens effectief leert.’
Paul: ‘Het onderwijs heeft een grote emancipatoire functie en als ik vanuit dat perspectief naar onderwijs kijk, raak ik met de dag gefrustreerder en tegelijkertijd gemotiveerder om er verandering in te brengen. Zo zijn er enorme tekorten in de zorg en het onderwijs. Tegelijkertijd zijn er veel volwassenen die hun diploma willen halen, mits ze er gewoon bij kunnen blijven werken, de opleiding niet 4 jaar duurt en ze hun werkervaring gericht kunnen inzetten. Zij vinden totaal geen gehoor in het onderwijs. Bijna niets kan of mag. Iedereen, jong of oud, ervaren of niet ervaren, moet door dezelfde hoepel van een standaard vierjarig curriculum springen. Of je het vak nog helemaal van begin af aan moet leren of het vak al voor 50% beheerst vanwege je ervaring; voor het onderwijs maakt dat allemaal geen verschil.
Het belang van goed onderwijs wordt met de dag alleen maar groter. Het is ook al best duidelijk hoe je goed onderwijs moet geven, het is alleen een kwestie van het implementeren, organiseren, doorzetten en zorgen dat docenten alle tools krijgen om hun werk te kunnen doen. Dat geldt voor alles in het onderwijs, maar zeker voor het implementeren van flexibel, gepersonaliseerd leren.’
Hoe ontstond het idee voor Academie Werkend Leren?
Paul: ‘Toen Chhetri en ik projectleiders waren bij Onderwijs.Pro werden er pilots gedraaid bij verschillende deeltijd volwassenenopleidingen van hogescholen en mbo-instellingen, om met verregaande mate van flexibilisering van het onderwijs te experimenteren. Daar hebben Chhetri en ik er een paar van geleid en wij werden daar heel enthousiast van. We zagen alleen al snel dat de resultaten verwaterden, omdat het onderwijs nou eenmaal denkt in klassen, leerjaren, cohorten en leerroosters. Het denkt niet in individuele volwassenen met specifieke ervaringen en specifieke behoeftes op het gebied van onderwijsinhoud en didactiek.
De flexibiliteit binnen de scholen zat er bijvoorbeeld in dat je modules op twee verschillende tijden kon volgen. Of dat je vrijstelling kon krijgen als je jouw kennis kon aantonen voor bepaalde onderdelen, met als gevolg een gat in het rooster en geen tijdwinst in je studie. Al met al is het dan alsnog helemaal niet flexibel. Het is ook niet gek dat het niet lukte, omdat je deeltijdstudenten (veelal werkende volwassenen) totaal anders moet behandelen dan voltijd- en bolstudenten. Ondertussen is het onderwijs wel helemaal ingericht voor deze laatste groep. En om voltijd en deeltijd met elkaar te combineren is een bijna onmogelijke uitdaging, ook voor docenten. We realiseerden ons dan ook dat als we de principes van flexibel onderwijs echt willen implementeren, dat we daar onze organisatie omheen zouden moeten bouwen. En dat is dus wat we hebben gedaan. We hebben een organisatie gebouwd waarbij de volwassen, werkende kandidaat echt centraal staat en echt flexibel kan leren op de werkvloer. De hele organisatie is daarop ingericht: wat heeft deze kandidaat nodig op dit moment? En hoe kunnen we hem of haar dat op het juiste moment op de juiste manier aanbieden? Bij ons draait alles om de pedagogisch-didactische interactie tussen één leerregisseur en één kandidaat. Niks anders. Alles en iedereen binnen AWL staat ten dienste van die interactie en van de ondersteuning van onze leerregisseurs, zodat zij hun kandidaten optimaal kunnen begeleiden.’
Chhetri: ‘Je wil kandidaten laten leren op de plek waar het daadwerkelijke leren plaatsvindt: de werkvloer. Dat is cruciaal, zodat de kandidaat beter begrijpt waarom iets geleerd moet worden en veel makkelijker de transfer kan maken van het geleerde naar de daadwerkelijke toepassing. Deze transfer mist totaal in het volwassenenonderwijs. Dus wat we wilden doen is al die belangrijke elementen bij elkaar pakken en daar een organisatie omheen bouwen, zonder concessies te doen.
Paul: ‘En het mooie is dat het dus echt lukt. We zien dat een 4-jarig traject gemiddeld in 12 maanden kan, hebben tevreden kandidaten die ons een gemiddeld rapportcijfer van 9 geven en er valt praktisch niemand uit.’
Ons traject is een soort intensieve manier om een professional in te werken.’ – Paul
Smaakt dat naar meer?
Chhetri: ‘De ambitie voor Academie Werkend Leren is om zo groot als mogelijk te worden, door aan zoveel mogelijk mensen het concept aan te bieden. Als je het hebt over leven lang ontwikkelen, dan dragen we daar graag ons steentje aan bij.’
Paul: ‘We gunnen het zoveel mogelijk kandidaten. Zo hadden we laatst afgestudeerde ambulancechauffeurs die nu, met hun diploma, een volgende carrièrestap kunnen zetten. Of een hele groep onderwijsassistenten uit Amsterdam die bij ons in een dik jaar hun PABO willen halen. Ook gunnen we het organisaties. Er zijn enorme tekorten aan personeel in zorg en onderwijs. Ons traject is een soort intensieve manier om een professional in te werken. Iedereen die bij ons een traject volgt, staat na ruim een jaar gediplomeerd voor de klas of aan het bed. We denken graag mee met organisaties hoe we daarin kunnen helpen. Bijvoorbeeld hoe ze de selectiecriteria voor nieuw personeel wat kunnen verruimen, waardoor er meer mensen binnenkomen, om hen vervolgens via onze gepersonaliseerde leerroute in een jaar te equiperen tot volwaardige VIG-ers, onderwijsassistenten, verpleegkundigen of docenten.
Chhetri: ‘We voelen een enorme maatschappelijke drive. Veel dokterspraktijken moeten bijvoorbeeld sluiten, omdat er niet genoeg doktersassistenten zijn. Ondertussen zijn er genoeg verpleegkundigen die doktersassistent willen worden, maar waarvoor het vaak te veel gedoe is om weer jaren naar school te gaan. Met onze gepersonaliseerde leerroutes lossen we dat probleem op: ze kunnen onmiddellijk aan de slag in de dokterspraktijk, terwijl wij ze al inwerkend opleiden tot hun diploma. Het gevolg is dat de dokterspraktijk nu wel gewoon open kan blijven. Kijk, dat is wat we bedoelen met de rol en functie die goed onderwijs voor de maatschappij kan hebben.’